Етӗрне районӗнче фермерсен слётне пуҫтарӑнӗҫ. Ӑна ҫурла уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ирттерме палӑртса хунӑ.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗ халӑх тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестивале регионти чи маттур усламҫӑсем пуҫтарӑнӗҫ, ҫав шутра кӑҫал гранта тивӗҫнӗ аграрисем те.
Слётра чи лайӑх 100 фермерӑн рейтингӗпе тата «Перспектива» (чӑв. Малашлӑх) конкурсӑн ҫӗнтерӳҫисемпе палаштарӗҫ.
Ҫав кунах Чӑваш Енри фермерсем Раҫҫейри «Народный фермер» (чӑв. Халӑх фермерӗ) ассоциацине кӗресси ҫинчен калакан килӗшӗве алӑ пусӗҫ.
Чӑваш Енре «Техмашхолдинг» хӑмла пуҫтармалли комбайн туса кӑларать. Пӗрремӗш машинӑна ҫурла уйӑхӗн вӗҫӗнче тест режимӗнче тӗрӗслӗҫ.
Халӗ комбайн валли ят шыраҫҫӗ. Ҫынсем ҫакнашкал ятсем сӗннӗ: «Юлмас», «Хӑмла», «Улӑп», «Сувар», «Пӑлхар», «Хмельмаш», «Хмелечёс», «Хмелероб», «Хмелич», «Xmelix». Петӗм варианта комиссие пӑхса тухма панӑ. Унта креативлӑ 5 ята суйлӗҫ те сасӑлава тӑратӗҫ. Сасӑлав ҫурла уйӑхӗн 12-17-мӗшӗсенче пулӗ. Ҫурлан 18-мӗшӗнче комбайн мӗн ятлӑ пуласси паллӑ пулӗ.
Палӑртмалла: хӑмла пуҫтармалли пӗрремӗш комбайн лайӑх ӗҫлесе кайсан ку машинӑна ҫулталӑкне 5-10-шар кӑларма тытӑнасшӑн.
Республикӑри ял хуҫалӑх предприятийӗсем ҫӗнӗ техника туянсах тӑраҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш Республикин хӑй тӗллӗн ҫӳрекен машинӑсен тата ытти йышши техникӑн тӑрӑмне пӑхса тӑракан патшалӑх инспекцийӗ хыпарлать.
Сӑмахран, Елчӗк муниципаллӑ округне кӗрекен Элпуҫ ялӗнче вырнаҫнӑ «Эмметево» хуҫалӑх нумай пулмасть «ZOOMLION» ятлӑ 160 лаша вӑйӗллӗ трактор туяннӑ. Китайра кӑларнӑ ҫак тракторсӑр пуҫне «Эмметево» тулли мар яваплӑхлӑ пӗрлешӳ утӑ уйӑхӗнче «ACROSS-585» тырӑ выракан комбайнпа тата пахча-ҫимӗҫ пухакан РСМ-100 «ДОН-680М» комбайнпа пуянланнӑ. Елчӗк тӑрӑхӗнчи тепӗр хуҫалӑх та — Хмелев П.А хресчен (фермер) хуҫалӑхӗ — ҫӗнӗ тракторлӑ пулнӑ.
Вӑрнар муниципаллӑ округра Карл Марк ячӗллӗ ЯХПК ҫӗнӗ трактор туяннӑ. Вӗсене пурне те патшалӑх техника тӗрӗслевӗн ӗҫченӗсем тӗрӗсленӗ, учета илнӗ.
Чӑваш Енре вырмана тухнине эпир ӗнер хыпарланӑччӗ-ха. Паян тата севок-сухан кӑларма тытӑннине пӗлтӗмӗр. Патӑрьел районӗнче севок ҫине «Красное Знамя» ял хуҫалӑх производство коооперативӗнче тата «Весна» тулли мар яваплӑ обществӑра тухнӑ.
Асӑннӑ тарӑхра севок-сухана 170-е яхӑн гектар ҫинче кӑларма та ӗлкӗрнӗ. Ку вӑл мӗнпур лаптӑкӑн 32,5 проценчӗ пулать.
Сӑмах май каласан, «Красное Знамя» хуҫалӑхра тӗрлӗ культурӑна 1249 гектар акнӑ, ҫав шутран пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене — 515 гектар, ҫӗрулмие — 60 гектар, выльӑх апачӗ валли кукуруза — 184 гектар, нумай ҫул ӳсекен курӑксем — 490 гектар.
«Весна» обществӑра ака-суха лаптӑкӗ — 365 гектар, ҫав шутра пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсем — 300 гектар, ҫӗрулми — 40 гектар, севок-сухан — 25 гектар.
Чӑваш Енре вырмана тухнӑ. Елчӗк районӗнчи «Яманчурино» тата Комсомольски районӗнчи «Сюрбеево» обществӑсенче кӗрхи тулла вырма пуҫланӑ.
Хуҫалӑхсенче ӗҫҫи епле пынипе паллашма республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов вырӑна тухса кайнӑ. Министр каланӑ тӑрӑх, аграрисен пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши культурӑсене 750 пин тонна вырса илмелле.
«Ҫӗр типсе ларнӑран эпр, шел пуин те, тухӑҫӑн пӗр пайне ҫухатрӑмӑр, апла пулин те хамӑр ума лартнӑ тӗллеве пурнӑҫлама ӗмӗтленетпӗр», – тенӗ министр.
Ҫӗрпӳ районӗнче «Уй кунӗ» пуҫланнӑ. Аграри уявне 17 регионтан 80 яхӑн компани килнӗ. Беларуҫрен те ҫитнӗ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, «Уй кунӗ» Михайловка ялӗ ҫывӑхӗнчи уй-хирте иртет. Кӑҫал унта ял хуҫалӑх культурин 240 ытла сортне кӑтартӗҫ. Ҫавӑн пекех тӗрлӗ техникӑпа паллаштарӗҫ. Кунсӑр пуҫне ял хуҫалӑх производителӗсем валли ҫавра сӗтелсем, ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ.
Палӑртмалла: ҫак аграри уявне 2006 ҫултанпа ирттереҫҫӗ.
Чӑваш агромаркечӗ валли ят суйланине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: сасӑлав «Народный контроль» (чӑв. Халӑх тӗрӗслевӗ) порталта тата ЧР Ял хуҫалӑх министерствин халӑх тетелӗсенче иртнӗ.
Чӑваш агромаркечӗ валли ҫапла ятсем сӗннӗ: «Агро и точка», «Натур-маттур», «Пехет», «Все свое», «Наше».
Сасӑлава хутшӑннисенчен ытларахӑшне «Пехет» тени килӗшнӗ. Агромаркет валли мобильлӗ приложени те хатӗр, кирлӗ тавара
ҫынсем килте ларса та туянайӗҫ.
Ҫанталӑк типӗ тӑнипе хальлӗхе Канаш,Вӑрмар, Тӑвай, Куславкка районӗсенче инкеклӗ лару-тӑру режимӗ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви лару-тӑрӑва сӑнаса тӑрать. Малашне те типӗ ҫанталӑк пулсан пур районта та ҫак режима йышӑнма хатӗр. Ҫапла ял хуҫалӑхӗсем патшалӑх пулӑшӑвӗпе усӑ курса тӑкака саплаштарма пултараҫҫӗ.
Сӑмах май, Удмурт Республикинче, Тутарстанра тата Пермь крайӗнче - инкеклӗ лару-тӑру режимӗ.
Палӑртса хӑвармалла: типӗ ҫанталӑка пула респубикӑри 9 пин гектар ҫинчи культура шар курнӑ.
Чӑваш Енри агропромышленность комплексӗнче туса илекен продукци тӗнчипех ӑсанать.
Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов канашлусенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, ют ҫӗре уйрӑмах анлӑ ӑсанакан продукци шутӗнче — ҫу валли туса илекен йӗтӗн (ку культура экспортӑн пӗтӗмӗшле тӳпин 21,8 процентне йышӑнать); севок-сухан (18,3%); кайӑк-кӗшӗк какайӗ (18,3%); ҫӑкӑр-булка (14,0%); ҫу культурисем (13,7%); шоколад (5,8%).
Севок-сухана экспорта ӑсатасси кӑҫалхи ҫур ҫулта 41,5 хут ӳснӗ, тип ҫӑва — 18,6 хут, ликерпа водка изделийӗсене — 58,3%; сӑрана — 28,5%.
Чӑваш Ен продукцийӗн пысӑк пайӗ Польшӑна (мӗнпур экспортран 33,8%), Китая (24,6%), Германие (9,3%), Сербие (6,8%), Таджикистана (4,3%), Белоруссие (4,3%) каять. Унсӑр пуҫне Монголи, Туркменистан, Израиль, Молдави, АПШ, Таджикистан, Йемен, Канада, Ирак, Азербайджан туянать.
Кӑҫалхи ҫур ҫулта пирӗн патран АПК продукцине 16 пин тонна ытла ӑсатнӑ, укҫа ҫине куҫарсан, 22,9 млн долларлӑх (ку вӑл пӗлтӗрхи ҫур ҫултинчен 0,4% нумайрах).
Типӗ ҫанталӑка пула Чӑваш Енри темиҫе районта (халӗ вӗсене округ теме пуҫарӗҫ-ха) чрезвычайлӑ лару-тӑру режимне туса хунӑ. Вӑрмар районӗнчи пирки Софья Савнеш ӗнер пӗлтернӗччӗ-ха.
Республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче паян хыпарланӑ тӑрӑх, чрезвычайлӑ лару-тӑру режимне Вӑрмар районӗнче ҫеҫ мар, Канаш, Куславкка, Тӑвай муниципалитет округӗсенче йышӑннӑ. Ҫанталӑк шӑрӑх тӑнӑран, ҫумӑр ҫумантан ял хуҫалӑх культурисем йӗркеллӗ ӳсеймеҫҫӗ, типсе каяҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗ тӗлне илсен, асӑннӑ муниципалитетсенче ял хуҫалӑх культурисем 60 хуҫалӑхра, пурӗ 8,6 пин гектар ҫинче типсе ларнӑ. Аграрисем халӗ страховка укҫи илме тытӑннӑ.
+11.3 °C